ANTALYA’da, sera üretiminde hasat döneminin başlamasıyla, domates başta olmak üzere birçok sebzenin fiyatı düşmeye başladı. Hal esnafı, kış dönemi için ‘Domates 50 TL olacak’ söylemine karşı, 50 TL olmaz ama 30 olabilir dedi.
Türkiye’nin örtü altı üretim merkezi pozisyonundaki Antalya’da sahil bandındaki seralarda kış dönemi hasat sezonu açıldı. Ekim ayı itibarıyla başlayan yeni ürünlerin hasadıyla birlikte domates, biber, salatalık, patlıcan gibi birçok ürün ve çeşitlerinin fiyatları inişe geçti. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, toplam 800 bin dekarın üzerindeki Türkiye’deki toplam örtü altı üretim alanına bakıldığında 300 bin dekar ile Antalya birinci sırada yer alırken, bu kenti Mersin ve Adana takip ediyor.
15 EKİM’DE YENİ ÜRÜNLER ÇIKMAYA BAŞLADI
Seralarda 15 Ekim itibarıyla yeni ürünlerin çıkmaya başladığını söyleyen Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Doğan, ‘Her türlü eser şu an çıkıyor diyebiliriz. Domates, patlıcan, biber çeşitleri, salatalık hepsi başladı. Domates fiyatları şu anda 10- 20 TL ortasında, domatesin çeşidi ve rengine nazaran değişiyor. Biber çeşitleri 15 liradan 40 TL’ye kadar. İhracatımız devam ediyor, Ukrayna, Rusya olsun savaşa rağmen şu an talep var. Avrupa’ya birebir halde ihracat devam ediyor dedi.
ÇEŞİDİNE NAZARAN FİYAT DEĞİŞİYOR
İhracatta domates fiyatının ortalama 16-17 lira civarında olduğunu belirten Doğan, günlük fiyatların borsa üzere değişebildiğine dikkat çekerek, ‘Şu an ihracata yazdığımız fiyat, domatesin çeşidine göre 15- 20 TL arasında. Salkım domates ise 25 TL’ye kadar. Hangi domatesi aldığınıza bağlı. Bu yılki fiyatlar geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüksek, en az iki kat artış var. Fiyatların yüksek olması da gerekiyor, zira belirli fiyatın altına düşerse çiftçimiz para kazanmıyor, girdi maliyetlerimiz de çok arttı. Çiftçimizin önümüzdeki periyotta tekrar üretim yapabilmesi için para kazanması gerekiyor diye konuştu.
50 TL’Yİ BAZI DOMATES ÇEŞİTLERİ GÖREBİLİR
‘Bu kış domates 50 TL olacak’ söylemini değerlendiren Cüneyt Doğan, ‘Geçen sene nisan-mart aylarında salkım ve kimi çeşit domatesler 40 TL’ye kadar gördü. Bunun yanında 20 liraya da domates vardı. Şimdi yine aynı domatesler için 50 TL’yi göreceği söyleniyor ancak Antalya bazında baktığınızda bilhassa o para eden devirlerde şubat, mart, nisan domatesin olmadığı, kış üretiminden çıkan domateslerin ekimine baktığımızda bu sene yüzde 50’ye yakın da artış var. Bu nasıl pazarı tesirler, ihracat talebi nasıl olur bilmiyoruz, bunu vakitle yaşayıp göreceğiz. Muhakkak fiyatların altına da bundan sonra düşmemesi gerekiyor, zira üreticinin para kazanması gerekiyor. Halkımız açısından baktığımızda pazara gittiğinde 5 liraya domates almak istiyor lakin bu saatten sonra mümkün değil. Maliyetlerin aşikâr bir düzeye gerilemesiyle mümkün olabilir dedi.
DOMATES FİYATI DÜŞÜYOR
Örtü altı yeni periyot eserlerin 10- 15 gündür Antalya’da Toptancı Hal’e gelmeye başladığını belirten hal esnafından Nevzat Akcan, ‘Hasat başladı, inşallah hep beraber üreticisi, esnafı, ihracatçısı ve tüketicisiyle mutlu olacağımız bir sezon geçer. Domates 15-20 TL bandındaydı, bugün 10-15 TL bandına geriledi. İhracatta da şu an talep var. Hatta Avrupa’daki doğal gaz zahmetinden ötürü üretim azalmasına bağlı talep var. Şu an eserler yeni çıktığı için Avrupa’ya inanılmaz, gayet iyi bir talep var. Kış aylarında ise tamamen hava şartları ve ihracata bağlı fiyatlar belli olur. İhracata da kesinlikle kısıtlama getirilmemeli, yoksa seneye paramızla alacak domates bulamayız. Bu yıl üretimde düşüş, sıkıntı yok diye konuştu.
BULGARİSTAN SINIRINDA TIR’LAR TEKRAR GEÇEMİYOR
Antalya Ticaret Borsası (ATB) Meclis Lideri Erdoğan Ekinci, yeni dönemin başlamasıyla Antalya Hali’nde her türlü ürünün mevcut olduğunu belirterek, Bulgaristan sınırındaki Kapıkule’de, Bulgaristan’da daha önce de yaşanan kendi iç sorunlarıyla alakalı TIR’ları bekletme olaylarıyla yeniden karşılaştıklarını açıkladı. Ekinci, ‘TIR’lar 10-20 kilometre kuyruklar oluşturuyor. Bu kuyruklar nedeniyle sevkiyatta ıstırap yaşıyoruz. İnşallah devletimiz bunu da aşacaktır. Bulgar kapısında kendi meselelerinden kaynaklı, daha evvelki yaşanan bir olaydı ve devam ediyor. Bir TIR’ı 2-3 gün tutuyorlar ve sebzenin çabuk bozulması demek dedi.
DOMATES 50 TL’Yİ GÖRMEZ
Girdilerin yüksek olmasına bağlı eser fiyatlarındaki artışlara ve Ukrayna-Rusya savaşı kaynaklı bu iki pazara yönelik ihracat problemlerine da değinen Ekinci, kış periyodu için domatesin 50 TL’yi görmeyeceğini kaydetti. Ekinci, ‘Zaten Hollanda firmaları buraya salkım domates için gelmişlerdi, bu karıştırılıyor. Tabi ki salkım domatesi Hollanda’nın alması tek domatesi etkiler diye bakıyorlar ama şu an İspanya’dan gelen Demre domatesi üzere topraklı salkımı 70 EuroSente Almanya’ya teslim ediyorlar. Artık fiyatlar yüksek kaldığından bizde işler yavaşladı. Üretimde azalma yok, her geçen gün çoğalıyor, azalma olacağını da düşünmüyorum fakat ekimde bir sene domates fazla ekiliyor, başka yıl biber fazla ekiliyor. Bunları ayarlamak lazım, havalar da hoş gidiyor diye konuştu.
YENİ ESERLER ÇIKTI, FİYATLAR DÜŞÜYOR
Antalya Toptancı Hal Yaş Zerzevat ve Meyve Komitecileri Derneği Lideri Hasan Ali Yılmaz, Antalya kıyı bandı üretiminin başlamasıyla, bütün zerzevat kümelerinin da hale geldiğini, fiyatların da eserlerin çıkmasıyla düşüşe geçtiğini kaydetti. Domatesin 14 TL düzeyinden 12 TL düzeyine düştüğünü açıklayan Yılmaz, ‘Biberlerimiz 11 TL, patlıcan 8 TL, salatalık 7 TL seviyesinde ve fiyatlar gayet normal, çitçimizi de memnun ediyor. Tüketiciyi de memnun edecek bir seviyeye gideceğini düşünüyoruz ifadelerini kullandı.
AVRUPA’YA İHRACATTA ARTIŞ BEKLENTİSİ
Avrupa’da, Rusya kaynaklı doğal gaz krizine işaret eden Yılmaz, buna bağlı üretimdeki düşüşün, Türkiye’den talepleri artıracağını kaydetti. Türkiye’deki üretimin de geçen senenin üzerinde olduğunu dile getiren Yılmaz, enerji krizinden dolayı yurt dışına ihracatta artış beklediklerini açıkladı. Domatesin kış döneminde bazı lüks semtlerde ve lüks çeşitlerin 50 TL olabileceğini de söyleyen Yılmaz, şöyle devam etti
‘Ama şu andan 50 lira olacak demek mümkün değil. Neye dayanarak diyeceğiz, aşikâr bir periyot belirli lüks bölgelerde olabilir, şu an çok erken. Kokteyl domates 16, pembe 21 TL düzeyinde. Lüks dediğimiz eserlerde bazen o fiyatları gördüğümüz bölgeler olabilir lakin kışın devamlı suretle 50 TL’ye domates yiyeceğiz demek yanlış olur. Şimdi bir şey söylemek için erken. İhracat, hava şartlarıyla alakalı 20- 30’u bulur.
